Scheerbekken
Jan Menze van Diepen Stichting
Scheerbekken op een hoge voetring. Geribbelde rand met twee kleine gaten tegenover de grote maanvormige uitsparing in de rand.
Versierd in onderglazuur blauw en bovenglazuur ijzer-rood, zwart, groen, grijs en geel email met een jardinière gevuld met een groene bloeiende pioenrozen. Op de rand van een bergachtig landschap met bomen en een pagode afgewisseld met drie pioen bloemknoppen uitgespaard op een onderglazuur blauwe grond. Op de achterkant twee prunustakken.
Scheerbekkens werden gebruikt door kappers en waren ook onmisbaar in de Nederlandse huishoudens. Ze zijn gemaakt van aardewerk, tin, koper en zelfs zilver. Ze hadden een alternatief gebruik, namelijk om bloed te laten uit een ader in de arm tijdens aderlating, een medische procedure gedacht om kwaad bloed af te voeren uit het systeem. Dit mocht ook worden uitgevoerd door de kapper / chirurgijn.
In de zeventiende eeuw werden regelingen in het leven geroepen in Engeland om te bepalen wat kappers mochten doen. Dus het werd beperkt tot aderlaten en behandelen externe ziekten. In 1779 gingen in Pruisen het kappers- en chirurgen-gilde samen, en er werd gezegd van grote Pruisische chirurgen dat ze "de kapper kom' waren onstegen."
Beide doeleinden verklaren de halfronde uitsparing.
De twee gaten zijn voor een koord om de schaal op te hangen en impliceert mogelijk dat eigenaars de kommen waardeerden vanwege de decoratieve waarde naast de functionaliteit. Chinese scheerbekkens hebben meestal de gaten de voetring terwijl de Japanse voorbeelden deze in de rand hebben. (Jörg 2003/1, p.184 en Sargent 2012, p.189)
Voor een identieke grootte en vorm scheerbekkens, zie:
Oosterse keramiek uit Groninger kollekties, tentoonstellingscatalogus Groninger Museum, (CJA Jörg, Martinipers / Wolters-Noordhoff, Groningen 1982). p.81, cat. 123.
Fine & Curious, Japanse export porselein in Nederlandse collecties, (CJA Jörg, Hotei Publishing, Amsterdam, 2003), p.185, cat. 229.
Referenties:
Jörg 1982/2, cat. 123
Jörg 2003/1, p.184 & cat. 229
Sargent 2012, p.183 en p.189
Objectgegevens
CollectieJapans porselein
ObjectsoortScheerbekken
VervaardigerOnbekend
PlaatsJapan
Afmetingendiameter: 248.00 mmhoogte: 75.00 mmdiameter: 93.00 mm
Datum1700 - 1730
BeheerderJan Menze van Diepen Stichting
ObjectnummerJMD-P-3130